MİYOFASİYAL AĞRI SENDROMU
Halk arasında kulunç olarak bilinen, neredeyse herkesin yaşantısının belli dönemlerinde karşı karşıya kaldığı, yaşam kalitesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen, kas ve iskelet sistemi ağrılarının en sık görülen nedenlerinden biri miyofasyal ağrı sendromudur.
Miyofasyal ağrı sendromu, kas yada kas gruplarında meydana gelen miyofasyal tetik noktaların duyusal, motor ve otonomik semptomlarıdır. Görülen en belirgin semptom ağrıdır.
Fibrosit olarakta adlandırılan tetik noktalar, gergin bant olarak ifade edilen bir grup kasılmış kas lifi içerisinde, mercimekten fasulye büyüklüğüne kadar değişebilen, uyarıldıklarında yansıyan ağrıya sebep olabilen, palpasyonda fiziki olarak tespit edilebilen nodüler yapılardır. Kas esnekliği ve kas kuvvetinde azalmalara sebep olurlar. Ağrıyı bulundukları yerden farklı bölgelere iletirler, yani yansıyan ağrılara sebep olurlar. Örneğin; suboksipital kaslardaki tetik noktaların migren yada gerilim tipi baş ağrıları gibi ağrılara sebep olması, skalen kaslardaki tetik noktaların, göğüs, sırt, omuz, kol ve el bölgelerine yansıyan ağrı oluşturması gibi. Hatta iç organ kaynaklı sanılan ağrılar karın kaslarındaki tetik noktaların yansıyan ağrıları olabilmektedir. Örneğin, m. rectus abdominis ve m. obligus abdominis kaslarının orta bölüm liflerinde oluşan tetik noktaların yansıyan ağrılarının apandis bölgesinde hissedilmesi gibi.
Tetik noktalar, boyun, sırt, bel kol ve bacaklarda çok sık görülmekle beraber vücuttaki tüm kaslarda oluşabilir. Ağrılar hafif şiddetli olabileceği gibi çok şiddetlide olabilir. Dönem dönem kaybolup tekrar ortaya çıkabilir, sürekli yada periyodik olabilir. Tetik noktalar aktif ve latent olmak üzere iki grupta incelenirler. Kompresyon ile uyarılara ağrıyla cevap verirler. Aktif tetik noktalarda ağrı süreklidir. Kas gücü ve elastikiyetinde azalma ve yansıyan ağrı ile karakterizedir. Spontan ağrıya sebep olurlar. Latent tetik noktalar ise spontan ağrıya sebep olmaz iken ve zaman içerisinde çeşitli sebeplerle uyarılarak aktif hale gelebilirler. Sürekli kas gerilimi yaratan latent tetik noktalar kronik ağrılara sebep olabilirler.
Sık Görülen Semptomlar
Gerilim tipi baş ağrıları
Boyun ağrıları ve tutukluk
Sırt ve bel ağrıları
Göğüste ağrı- batma
Kollarda ağrı ve uyuşukluk
Bacaklarda ağrı ve uyuşukluk
Kas güçsüzlüğü
Ekstremitelerde soğukluk hissi
Eklem hareketlerinde kısıtlanma
Baş dönmesi ve denge sorunları
Kronik yorgunluk
Depresif ruh hali
Konsantrasyon sorunları
Uykusuzluk
Tetik Noktaların Oluşumuna Sebep Olan ve Uyaran Faktörler
Mekanik faktörler ( hareketsizlik, kaslara aşırı yüklenme)
Postür bozuklukları
Yapısal bozukluklar ( bacak boyu eşitsizlikleri)
Akut veya kronik travmalar
Kümülatif travmalar
Vitamin ve mineral eksiklikleri
Endokrin ve metabolik rahatsızlıklar
Enflamatuvar hastalıklar
Fiziksel ve psikolojik stres
Ansiyete, depresyon
Demir eksikliği anemisi
Sinir kompresyonları
Soğuğa maruz kalma
Kas dokusunda meydana gelen travma sonucu sarkoplazmik retikulumda depolanmış Ca serbest kalarak aktin ve miyozin flamentlerinin birbirine yaklaşarak kontraktil aktivitesine yol açar. Kontraksiyon ile kas lifi demetleri kasılıp gerilir. Bölgede metabolik aktivite başlar. Devam eden metabolik aktivite seratonin, bradikinin, potasyum, substans P gibi maddelerin serbestleşerek myelinli A lifleri ve myelinsiz C liflerinin duyarlılıklarını artırır. Böylece lokal ağrı ve hassasiyet ortaya çıkar. Meydana gelen vazokonstriksiyon ile kastaki kan akımı azalır. Kan akımı azalması sonucu kasa gelen ATP miktarıda azalır ve kas enerji gereksinimini karşılayamaz. Enerji krizi ile yeniden kontraksiyon başlar.
Yetersiz tedavi uygulanan yada tedavi edilmeyen tetik noktalar zamanla eklemlerde hareket kısıtlıklarına yol açarak kısıtlanma sebebi ile tendinit, artrit ve faset eklem blokajları gibi hastalıklara yol açar. Örneğin, karpal tünel sendromu tedavisinde önkol fleksör kaslarda ki tetik noktalar tedavi edilmediğinde tendinit oluşmaktadır. Erektör spina kaslarında oluşmuş tetik noktalar omurganın dengesini etkileyerek skolyoz eğriliklerine yol açabilmektedir.
Miyofasiyal ağrılara yol açan tetik noktalar manuel yöntemler ile kısa sürede kalıcı bir şekilde tedavi edilebilir. En güvenli ve en başarılı tedavi, manuel yöntemlerle elde edilmektedir. Nöromusküler teknikler, derin doku teknikleri, yumuşak doku mobilizasyonları, transvers friksiyon ve pasif germe metodları, kas, fasya ve konnektif dokular üzerinde terapötik etkiler ile gergin ve mobilitesi etkilenmiş deri, kas, fasya, tendon ve ligament gibi yapıların bozulmuş fonksiyonlarını geri yükleyerek ağrıların giderilmesini ve eklem hareket açıklığının artırılmasını sağlar.